Βότανα

Στην αρχαιότητα, βότανα αποκαλούσαν όλα τα φαρμακευτικά φυτά που κατά την μάσηση παρουσίαζαν πικράδα, γλυκάδα ή και αρωματική γεύση. Οι Έλληνες έχουν καταγεγραμμένα από τον Αριστοτέλη 500 περίπου φάρμακα στην «Ιστορία των Φυτών». Ο πατέρας της Ιατρικής ο Ιπποκράτης ο Κώος (460-337 π.Χ.) στα συγγράμματα του, αναφέρει 400 δείγματα φαρμακευτικών ουσιών από φυτά. O πασίγνωστος Θεόφραστος (372-287 π.Χ.), με το βιβλίο του «Περί Φυτών Ιστορίαι», που διασώθηκε, έθεσε τις βάσεις της Βοτανικής. Μάζευε από παντού πληροφορίες και στα 450 φυτά που περιγράφει, αναφέρει και τις φαρμακευτικές του εφαρμογές. Ο Διοσκουρίδης (Κιλικία 1ος μ.Χ. αι.) θεωρείται ο «θεμελιωτής της φαρμακολογίας». Οι γνώσεις του για την θεραπευτική δράση των φυτών, δεν ξεπεράστηκαν για αιώνες. Ο άλλος μεγάλος γιατρός της αρχαιότητας, ο Γαληνός (129-199 μ.Χ.) παρασκεύασε τα φυσικά θεραπευτικά σχήματα, που ονομάστηκαν «Γαληνικά σκευάσματα» που ίσχυαν έως τον 18 αιώνα μ.χ. .Συνέγραψε 300 περίπου βιβλία, σε ένα από τα οποία ανέφερε όλα τα φυτά με αλφαβητική σειρά.

Τα βότανα, εκτός από την χρήση τους στο παρελθόν σαν κύριο μέσο ίασης, αποτελέσαν και την βάση της σύγχρονης φαρμακολογίας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι περίπου 80% του παγκόσμιου πληθυσμού, χρησιμοποιούν τα βότανα ως θεραπευτική αγωγή για διάφορες ασθένειες και παθήσεις, ως κύρια συστατικά σε όλες τις τοπικές, παραδοσιακές ιατρικές μεθόδους και κοινό στοιχείο της ομοιοπαθητικής, και πολλών άλλων εναλλακτικών θεραπευτικών μεθόδων. Σήμερα από τα 119 φάρμακα που εξάγονται σήμερα από φυτά, το 74% από αυτά χρησιμοποιούνται από τη μοντέρνα ιατρική με τον ίδιο ή παρόμοιο τρόπο που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν ως βότανα. Παράλληλα, πολύ μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των βοτάνων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή συμπληρωμάτων διατροφής. Οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες βρίσκονται σε μια συνεχή αναζήτηση πιθανών φαρμακευτικών ιδιοτήτων φυτών και βοτάνων από ολόκληρο τον κόσμο.